Er is inmiddels al enige rechtspraak over de vraag of een pachter bij het eind van de pacht aanspraak kan maken op een deel van de waarde van de fosfaatrechten. Hoe zit dat bij de stikstofrechten? Die vraag wordt steeds actueler nu in de meeste provincies het extern salderen toegestaan is, waardoor de stikstofrechten aan derden kunnen worden overgedragen of verleaset. Wanneer de rechten verhandelbaar zijn, vertegenwoordigen ze ook een waarde en spreken we van vermogensrechten. Er is inmiddels één recente uitspraak bekend van de Pachtkamer in Leeuwarden van 4 mei 2021 ( ECLI:NL:RBNNE:2021:1799). In die zaak ging het om een pachtopzegging. Eén van de vragen die aan de orde kwam is of de pachter, indien hij moest vertrekken, aanspraak kon maken op een deel van de stikstofrechten.
In die zaak had de verpachter een NB-wetvergunning aangevraagd en verkregen. De vergunning was onherroepelijk en de vergunning stond op naam van de verpachter.
De Pachtkamer vond in deze zaak dat er geen reden was om de pacht te beëindigen, maar ging wel in op het aspect van de stikstofrechten. De Pachtkamer is van oordeel dat de NB-vergunning gebonden is aan het bedrijf en niet aan de persoon van de exploitant van het bedrijf. De rechter vindt het onjuist om nu de rechten zijn gerelateerd aan één bedrijfslocatie deze rechten af te splitsen en te delen. De pachter had ook geen bijdrage geleverd aan het kunnen verlenen van deze vergunning voor de betreffende locatie, want de vergunning was gebaseerd op een al langer bestaande situatie en zag niet op het aantal dieren dat de pachter daar stalde. De vergunning was verleend voor een veel groter aantal dieren dan de pachter feitelijk hield en mocht houden. Ook dat was een reden voor de rechter om te stellen dat de pachter geen aanspraak kon maken op enige waarde inzake de stikstofrechten.
Het is onduidelijk of er in deze zaak hoger beroep is ingesteld en of met deze uitspraak een nieuwe lijn wordt ingezet in de rechtspraak over stikstofrechten. Tevens is er een aantal verschillen tussen stikstofrechten en fosfaatrechten. Immers, de laatste zijn niet alleen vrij verhandelbaar, ze zijn ook niet locatie gebonden. Stikstofrechten zijn onder omstandigheden verplaatsbaar, maar een verplaatsing kan wel grote gevolgen hebben voor de vraag of ter plaatse nog een agrarisch bedrijf kan worden geëxploiteerd. Het wachten is op meer rechtspraak.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mr. Charles van Mierlo op telefoonnummer 085- 2105750 of stuur een e-mail naar jtamvanmierlo@gvk-advocaten.nl