Grondgebruik
Het gebruik van grond is essentieel voor de land- en tuinbouw. Momenteel wordt circa 2/3 van het landoppervlakte van Nederland aangewend voor agrarisch gebruik.
Grondgebruik kan verschillende vormen hebben. Naast het meest voorkomende recht van eigendom kan er ook sprake zijn van erfpacht, opstalrecht, pacht of huur.
Het recht van erfpacht dient notarieel te worden vastgelegd. In de landbouw gebeurt dat doorgaans voor een termijn van langer dan 25 jaar. Het opstalrecht wordt veelal gebruikt om rechtmatig leidingen, bijvoorbeeld voor de transport van gas, in andermans grond aan te leggen of een windmolen te bouwen. Bij zowel het erfpachtrecht als het opstalrecht is er sprake van een zakelijk recht. Dat wil zeggen dat het recht niet aan een persoon is gebonden, maar aan de “zaak”. Het recht is overdraagbaar.
Erfpacht en het opstalrecht onderscheiden zich van het pachtrecht. Pacht is een persoonlijk recht dat niet overdraagbaar is, althans: niet zonder toestemming van de verpachter. Het pachtrecht kent verschillende vormen. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen reguliere of geliberaliseerde pacht. In het geval van reguliere pacht kent de wet veel regels die bescherming bieden voor de pachter. De minimale looptijd van de pacht is in beginsel 6 jaar en de pachtovereenkomst wordt automatisch verlengd. Daarnaast wordt de hoogte van de pachtprijs begrensd en heeft de verpachter beperkte mogelijkheden om de pachtovereenkomst op te zeggen. Bij reguliere pacht bestaat bovendien de mogelijkheid van indeplaatsstelling, hetgeen inhoudt dat de pachter kan worden vervangen door bijvoorbeeld zijn bedrijfsopvolger, zulks met toestemming van de speciaal ingerichte pachtkamer van de rechtbank. In het geval van geliberaliseerde pacht is de wettelijke bescherming van de pachter bepaald minder.
In de praktijk zien we dat er geregeld nog mondelinge pachtovereenkomsten worden gesloten. Deze – niet op schrift gestelde – overeenkomsten kunnen met name voor de verpachter nadelige gevolgen hebben.
Wil er sprake zijn van pacht, dan moet daadwerkelijk sprake zijn van bedrijfsmatige exploitatie van agrarische aard. Ontbreekt dat (bijvoorbeeld omdat de exploitatie onvoldoende bedrijfsmatig is of omdat de exploitatie onvoldoende agrarisch van aard is), dan kan er nog sprake zijn van een huurovereenkomst.
Grondgebruik is ons specialisme. Meer weten? Neem dan contact met ons op.
Grondgebruik kan verschillende vormen hebben. Naast het meest voorkomende recht van eigendom kan er ook sprake zijn van erfpacht, opstalrecht, pacht of huur.
Het recht van erfpacht dient notarieel te worden vastgelegd. In de landbouw gebeurt dat doorgaans voor een termijn van langer dan 25 jaar. Het opstalrecht wordt veelal gebruikt om rechtmatig leidingen, bijvoorbeeld voor de transport van gas, in andermans grond aan te leggen of een windmolen te bouwen. Bij zowel het erfpachtrecht als het opstalrecht is er sprake van een zakelijk recht. Dat wil zeggen dat het recht niet aan een persoon is gebonden, maar aan de “zaak”. Het recht is overdraagbaar.
Erfpacht en het opstalrecht onderscheiden zich van het pachtrecht. Pacht is een persoonlijk recht dat niet overdraagbaar is, althans: niet zonder toestemming van de verpachter. Het pachtrecht kent verschillende vormen. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen reguliere of geliberaliseerde pacht. In het geval van reguliere pacht kent de wet veel regels die bescherming bieden voor de pachter. De minimale looptijd van de pacht is in beginsel 6 jaar en de pachtovereenkomst wordt automatisch verlengd. Daarnaast wordt de hoogte van de pachtprijs begrensd en heeft de verpachter beperkte mogelijkheden om de pachtovereenkomst op te zeggen. Bij reguliere pacht bestaat bovendien de mogelijkheid van indeplaatsstelling, hetgeen inhoudt dat de pachter kan worden vervangen door bijvoorbeeld zijn bedrijfsopvolger, zulks met toestemming van de speciaal ingerichte pachtkamer van de rechtbank. In het geval van geliberaliseerde pacht is de wettelijke bescherming van de pachter bepaald minder.
In de praktijk zien we dat er geregeld nog mondelinge pachtovereenkomsten worden gesloten. Deze – niet op schrift gestelde – overeenkomsten kunnen met name voor de verpachter nadelige gevolgen hebben.
Wil er sprake zijn van pacht, dan moet daadwerkelijk sprake zijn van bedrijfsmatige exploitatie van agrarische aard. Ontbreekt dat (bijvoorbeeld omdat de exploitatie onvoldoende bedrijfsmatig is of omdat de exploitatie onvoldoende agrarisch van aard is), dan kan er nog sprake zijn van een huurovereenkomst.
Grondgebruik is ons specialisme. Meer weten? Neem dan contact met ons op.
Voor meer informatie over agrarisch recht:
Laatste Agrarisch nieuws
Interimmers in de knel.
Een veel voorkomende situatie: Een melkveehouder krijgt in de periode 2003-2009 een nieuwe milieuvergunning waarmee het bedrijf wordt uitgebreid. Er wordt getoetst aan...
Lees meerSchadevergoeding wegens (niet-passende) PAS-beoordeling
In 2022 had een pluimveehouder uit Overijssel de Staat voor de rechtbank in Den Haag gedagvaard en vergoeding gevorderd van...
Lees meerAandachtspunten bij de inbreng in gebruik en genot van landbouwgrond
Vennoten in een maatschap kunnen overeen komen dat de vennoot die eigenaar is van de landbouwgrond slechts het gebruiksrecht daarvan...
Lees meerRechter zet beleidsregel opzij
Beleidsregels Bestuursorganen werken met beleidsregels. Dat zijn richtlijnen waarin wordt vastgelegd hoe wettelijke regels worden toegepast. Op die manier ontstaat...
Lees meer